احتمالاً شما نیز در آزمونهای آزمایشی با سؤالات شکدار مواجه شدهاید؛ سؤالاتی که باعث مردد بودن شما میشوند و احساسات دوگانه را در درون شما ایجاد میکنند. یک ندای درونی، شما را ترغیب به جواب دادن میکند و سعی میکند شما را با این اندیشه که برای مطالعهی این درس ساعتها زمان گذاشتهاید به سیاه کردن یکی از چهار گزینه ترغیب کند و احساس دیگر قرین با ترسی است که اگر پاسخ مد نظرتان اشتباه باشد چه میشود.
قبل از دادن راهکارهای مفید در اینباره باید به علل اصلی این رخداد اشاره کنیم. هنگامی که شما درسی را مطالعه میکنید مغزتان اطلاعات را وارد حافظهی کوتاهمدت میکند. این در حالی است که شما دوست دارید تنها با یک بار مطالعه، مطلب را به طور کامل فراگیرید و جزئیات آن را نیز از یاد نبرید. از طرف دیگر تنها راه ورود این اطلاعات به حافظهی بلندمدت، تمرین و تکرار است. پس در اینجا یک سؤال مطرح میشود که آیا شما مطالبی را که مطالعه میکنید مجدداً دوره میکنید؟ اگر پاسختان منفی است باید بدانید که این امر مهمترین دلیل برای روبهرو شدن با سؤالات شکدار است؛ زیرا بنای سؤالات شکدار بر یادگیری ناقص استوار است. در ضمن شما برای یک امتحان کوچک تشریحی دفعاتی از مرور را در برنامهی روزانهتان قرار میدهید پس چهطور انتظار دارید برای یک آزمون تستی که حجم زیادی از مطالب را در بر دارد دوره نکنید اما نتیجهی دلخواهتان را بگیرید؟
برای اینکه بتوانید این مشکل را به طور کامل برطرف کنید راهکارهای کلیدی زیر را به شما پیشنهاد میکنم:
1) دو روز در هفته را به مرور مطالب درسی خواندهشده اختصاص دهید و برای خود نوعی ایستگاه جبرانی هفتگی قرار دهید.
2) سؤالات شکدارتان را پس از آزمونهای آزمایشی یا تستی در یک دفترچه مخصوص وارد کرده و آنها را به خوبی فرا بگیرید.
3) درسها را به دو دسته تقسیم کنید. الف: درسهایی که در آنها تسلط دارید (با توجه به جدول دهدهی و تراز کل) و ب: درسهایی که سطح شما در آنها متوسط رو به پایین است. سپس در روز آزمون به خود بقبولانید که اجازه دارید به سؤالات شکدار درسی که در آن تسلط دارید پاسخ دهید؛ زیرا احتمال درست بودن آنها زیاد است، اما در سایر درسها به اولویتبندی سؤالات شکدار بپردازید. به این ترتیب که ابتدا با حرف «ش» سؤالات شکدارتان را مشخص کنید، سپس کنار این سؤالات درصدی را که احتمال میدهید پاسختان درست باشد بنویسید (مثلاً 80%). مهمتر از همه اینکه خود را به این نکتهی مهم پایبند کنید که تنها اجازه دارید به دو سؤال شکدار پاسخ دهید و آن دو سؤال باید از سؤالاتی انتخاب شوند که شما بیش از 80 درصد از درست بودنشان اطمینان دارید. علت اینکه فقط باید 2 سؤال را برگزینید این است که اگر شما به 3 سؤال پاسخ دهید و پاسخ هر 3 هم اشتباه باشد شما امتیاز یکی از سؤالات درست خود را از دست میدهید! مثال زیر میتواند این مطلب را برایتان شفاف سازد:
در روز آزمون در درس ادبیات با 4 سؤال شکدار مواجه میشوید (دقت کنید که بین سؤالی که شما به آن شک دارید و سؤالی که اصلاً پاسخش را نمیدانید تفاوت وجود دارد). پاسخ سؤال اول را به احتمال 50 درصد، سؤال دوم را 90 درصد و سؤال سوم و چهارم را به احتمال 80 درصد درست میدانید. بر این اساس شما باید تنها سؤال 2 و یکی از سؤالات 3 و 4 را انتخاب کنید و اینکه بین سؤال 3 و 4 کدام را انتخاب کنید به ارادهی خودتان بستگی دارد.