در هر خانوادهاي وقتي داوطلبي خود را براي شرکت در کنکور سراسری آماده ميکند، معمولاً بيشتر والدين نيز پا به پاي داوطلب کنکور را تجربه ميکنند. حتي اگر در برخي از خانوادهها اين موضوع شدت نداشته باشد، باز هم والدين و همچنين ساير اعضاي خانواده، کنکوري بودن يکي از افراد خانواده و تاثير آن بر فضاي حاکم بر خانه و خانواده را بخوبي احساس ميکنند.
يکي از مسايلي که عموماً در دوره کنکوري بودن داوطلبان در هر خانواده اتفاق ميافتد اين است که بيشتر توجه خانوادهها و حتي خود جوانان، صرفِ برنامهريزي براي شرکت در آزمون سراسري ميشود و به دليل مطالعه و کار مداوم، بعد از برگزاري آزمون سراسري، تا حدي از مشغله فکري خانوادهها کاسته ميشود. در اين بين، گاهي مساله انتخاب رشته مناسب مورد غفلت قرار گيرد؛ نه اينکه والدين، اقدامي براي انتخاب رشته فرزندان خود نکنند، بلکه به اين دليل که موضوع مهم و سرنوشت ساز انتخاب رشته تحت تاثير مسايل گوناگون به حاشيه رانده ميشود.
والدين دانشآموزاني که در کنکور شرکت کردهاند اکنون با ديدن رتبه دانشآموز خود و نتيجه کارنامه او، درواقع، نتيجه هجده سال پرورش و مراقبت از فرزند خود و دوازده سال مشقتهاي متعدد، از جمله انتخاب مدرسه مناسب و مراقبتهاي آموزشي چه در مدرسه چه در منزل، درس پرسيدنها، همکاري در انجام تکاليف درسي، شب امتحان، دبير خصوصي و … را ميبينند. بر اين اساس در ايام انتخاب رشته، والدين نيز در کنار داوطلبان در تکاپوي ويژهاي هستند و هر کدام با هدف و مقاصد متفاوت، سعي در راهنمايي هرچه بهتر دانشآموز خود ميکنند. از طرفي اهدافي که معمولاً دانشآموزان به دنبال آن هستند با آنچه که اولياي آنها در نظر ميگيرند در برخي از موارد متفاوت است. اين موضوع، هر سال در ايام انتخاب رشته مشکلاتي را در خانوادهها به وجود ميآورد و والدين و دانش آموزان را وادار به بحثها و تقابلهايي ميکند؛ به طوري که اولين موضوع مهم در انتخاب رشته بسياري از مراجعان به مشاوران، به نزديک کردن نقطه نظرات اوليا با دانشآموزان برميگردد.
نکته بسیار کلیدی و مهمی که خانواده های عزیز بایستی به آن توجه ویژه ای داشته باشند این است که انتخاب رشته، يکي از مهمترين و اصليترين کارهاي کنکور است؛ زيرا يک انتخاب رشته درست و اصولي ميتواند سرنوشت يک داوطلب را به کلي تغيير دهد؛ همان گونه که يک انتخاب رشته بد و شتابزده هم ميتواند باعث بر باد رفتن تلاشها و زحمات يکساله يک داوطلب شود؛ بنابراين، بسيار مهم است که افراد خانواده، بخصوص والدين، به هر شکل ممکن، داوطلب را در انتخاب رشته کمک و راهنمايي کنند. از جمله مهمترين مسايلي که والدين در زمان اعلام نتايج اوليه و براي انتخاب رشته فرزندان کنکوري خود بايد به آن توجه نشان دهند، موارد زير است:
1- فرزندانتان را سرزنش نکنيد
ممکن است که پس از اعلام نتايج اوليه آزمون سراسري، از رتبه و نتيجه فرزند خود اصلاً يا تا حدودي از اين نتيجه راضي نباشيد. درست است که به عنوان والدين داوطلب، آرزوي پيروزي و موفقيت او را داريد، اما اين موضوع نبايد باعث ناراحتي شما و سرزنش فرزندتان گردد. ممکن است که فرزند شما براي آزموني که پشت سر گذاشته است، تلاش کرده باشد، اما نتيجه تلاش و زحماتش در امتحان منعکس نشده، يا اينکه توان پاسخگويي به سؤالات را نداشته يا اصلاً با بازيگوشي کنکور را جدي نگرفته باشد. به هر صورت، شما بايد توجه داشته باشيد که زمان به عقب باز نميگردد و ناراحتي شما و سرزنش فرزندتان کاري از پيش نميبرد.
به جاي عصبانيت و سرزنش، سعي کنيد تا با اين موضوع، به طور منطقي و اصولي برخورد کنيد. اگر فکر ميکنيد که در صورت نشان ندادن ناراحتي خود، فرزندتان متوجه کم کاري يا شرايطي که به وجود نياورده است، نخواهد شد يا احساس خواهد کرد که موضوع براي شما مهم نبوده است، به آرامي و دوستانه، موضوع را با او در ميان بگذاريد؛ مثلاً بگوييد که از او انتظار بالاتري داشتهايد يا حتماً مشکلاتي که خارج از پيش بيني بوده، باعث کسب اين رتبه شده است. با او مانند يک دوست مهربان و صميمي رفتار کنيد و به دنبال علت شکست يا کم کاري فرزند خود باشيد. به جاي ايجاد جوّي تنشآلود و ناراحت کننده، با او دوستانه صحبت کنيد و به فرزندتان اطمينان بدهيد که در کنار وي خواهيد بود و بهترين کار ممکن را در جهت کمک به او در اين زمينه، انجام خواهيد داد.