به خود پاداش بدهيد
مولوي شاعر بزرگ ایرانی،هشتصد سال پيش سروده است:
مي رود کودک به مکتب پيچ پيچ چون نديد از مزد کار خويش هيچ
فرض کنيم که هدف شما از درس خواندن بيشتر، موفقيت در آزمون سراسري و کسب رتبه اي مطابق ميلتان باشد. با اينکه هدف شما بسيار ارزشمند است، اما چون براي رسيدن به آن بايد ماههاي زيادي تلاش کنيد و پاداش تلاشتان بزودي داده نميشود، به قول معروف امکان دارد که در نيمه راه کم بياوريد؛ پس لازم است که اهداف کوتاه مدت و پاداشهايي مطابق با اهداف مورد نظر براي خود بيابيد.
بايد کار را به قطعات کوچکتر تقسيم و از پاداشهاي فوريتري استفاده کنيد؛ براي مثال، اگر علاقهمند به بازي هاي کامپيوتري يا تماشاي تلويزيون هستيد، در ابتدا براي هر دو ساعت درس خواندن، نيم ساعت از زمان خود را به بازي کامپيوتري يا ديدن تلويزيون اختصاص دهيد. اگر مي خواهيد که يک فيلم يا سريال را تماشاکنيد و نياز به زماني بيش از نيم ساعت داريد، بعد از هر دوساعت مطالعه، در برگهاي ذکر کنيد که نيم ساعت پاداش ذخيره داريد و بعد از مجموع اين نيم ساعت ها براي تماشاي يک سريال بهره ببريد.
امکان دارد که علاقه شما، رفتن به گردش با دوستان يا ديدن يک بازي فوتبال از نزديک و مواردي مشابه آن باشد که زمان بيشتري را نياز داشته باشد (گاه لازم است که نيمي از يک روز يا تمام يک روز تعطيل خود را به آن اختصاص دهيد)؛ در اين صورت، از پاداش رمزي استفاده کنيد؛ يعني جعبهاي را براي جمع کردن ساعتهاي پاداش خود تهيه کنيد و با ذخيره کردن ساعتها، زمان لازم را براي تفريح مورد علاقهتان از خودتان بخريد!
به این نکته بسیار مهم و کلیدی توجه داشته باشيد که پاداش هميشه نبايد زمانبر باشد. گاهي خوردن يک خوراکي مورد علاقه يا خريدن يک وسيله که به آن نياز هم داريد، ميتواند پاداش تلاش شما باشد. همچنين پاداش يا پاداش رمزي بايد بلافاصله بعد از درس خواندن به دست بيايد و مقدار کاري که براي دستيابي به پاداش انجام ميشود بايد کم باشد و بتدريج افزايش پيدا کند؛ براي مثال، اگر ميخواهيد درسي را که دوست نداريد، بخوانيد، بمرور به مقدار آن اضافه کنيد و در ابتدا مطالعه يک فصل را در برنامه درسی خود نگنجانيد. مهمتر از همه اينکه، پاداش فقط در ازاي کار تعيين شده بايد داده شود؛ پس اگر تقلب کنيد نميتوانيد به هدف خود دست پيدا کنيد.
اگر مي خواهيد بيشتر درس بخوانيد، بايد دليل اين کار، يک نياز شخصي مثل پذيرش در رشته و دانشگاه ايدهآل تان باشد. اگر اين تغيير براي رضايت والدين يا اولياي مدرسه باشد، تحول شما زياد دوام نميآورد