اگر بخواهید در یک یا دو کلمه، سال دوازدهم یا آخرین سال تحصیلات متوسطه را توصیف کنید، چه میگویید؟ کنکور؟ تلاش و توکل؟ سختی کشیدن؟ شب بیداری؟ استرس؟ برنامهریزی و مدیریت زمان؟ فارغالتحصیلی؟
به نوعی سال آخر با همۀ این کلمات عجین است، اما به نظر میرسد که جای یک واژۀ مهم در این میان خالی است و آن هم «صمیمیت و دوستی» است. سال دوازدهم میتواند سال دوستیهای صادقانه و خالصانه باشد؛ دوستیهایی که ریشه در همدلی، همفکری و همراهی دارد. دوستیهایی که کمک میکند تا در لحظات سخت و نفسگیر، آرامش پیدا کنی و در شادیها کسی باشد که خوشحالیات را با او سهیم شوی. حتی رتبههای برتر آزمون سراسری هم از لحظات خوشی یاد میکنند که در پایگاهها و اردوهای مطالعاتی یا کلاس درس، با دوستان همکلاسیشان داشتهاند و خاطرات شیرینی از آن دوران تعریف میکنند؛ از اینکه همکاری و همراهی همکلاسیها در حل مشکلات درسی و رقابت مثبتشان برای کسب موفقیت، چقدر مؤثر بوده است.
البته نباید منکر این شد که عدهای از دانشآموزان نیز، به جای آنکه از موهبت دوستی و صمیمت بهره ببرند، بر طبل حسادت و دشمنی میکوبند و کلاس و مدرسه را به کام خود و سایر دانشآموزان تلخ میکنند. به همین دلیل، برای هر دانشآموز سال دوازدهم یا کنکوری، مهم است که در انتخاب دوست و نحوۀ برخورد با همکلاسیهایش حساس باشد تا بتواند دوستان خوبی در این دوران داشته باشد و خودش نیز دوستی خوب برای دیگران باشد.
حضرت علی (ع) می فرماید:
«همراه تو همچون تکه پارچهای است که لباس را بدان وصله کنند؛ پس با کسی مصاحبت کن که به تو شباهت داشته باشد و وصلۀ ناجور نباشد.»
راهکارهایی که در این سلسله از مقالات ارایه می شوند میتواند به شما کمک کند که روابط دوستانۀ خوبی با دوستان و همکلاسیهای خود داشته باشید.
اخلاقمدار بودن
بیشک، مهمترین ویژگی یک دوست، اخلاقمدار بودن اوست. فردی که پشت سر دیگران غیبت میکند، لایق دوستی نیست. او به احتمال زیاد پشت سر شما هم همین کار را خواهد کرد. فردی که حسود است و چشم دیدن موفقیت شما را ندارد و مدام میخواهد از شما جلو بزند و شما را زیر پاهای خود له کند، عامل آزارتان خواهد شد.
فردی که مدام شما را به انجام کارهایی تشویق میکند که مانع پیشرفتتان میشود، باید با او نیز خداحافظی کنید. فرض کنید عصر باید به کلاس زبان بروید و او از شما میخواهد که به جای کلاس زبان، با او برای تفریح به کافه بروید. چنین فردی نه تنها موجب پیشرفتتان نمیشود، بلکه همچون وزنهای به پا اسیرتان میکند.
امام علی (ع ) میفرماید:
«از دوستی با احمق بپرهیز؛ چرا که میخواهد به تو سود رساند، اما دچار زیانت میکند. از دوستی با بخیل بپرهیز؛ زیرا آنچه به شدت به آن نیاز داری از تو دریغ میدارد. از دوستی با بدکار بپرهیز که با اندک بهایی تو را میفروشد. از دوستی با دروغگو بپرهیز که او به سراب میماند؛ دور را نزدیک و نزدیک را دور مینماید.»