بطور کلی روش‌هاي مطالعه به چند دسته عمده تقسيم مي‌شوند که عبارتند از:
1- خواندن بدون نوشتن
2- خط كشيدن زير نكات مهم
3- حاشيه‌نويسي
4- خلاصه‌نويسي
5-کلید برداری
خواندن بدون نوشتن: خواندن بدون نوشتن روشی نادرست برای مطالعه است. مطالعه فرایندی فعال و پویاست و برای رسيدن به این هدف باید از تمام حواس خود برای درك صحیح مطالب استفاده كرد. باید با چشمان خود مطالب را خواند، در زمان مورد نیاز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را یادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگیر شد و حضوری فعال در یادگیری داشت و هم در وقت مورد نیاز، خصوصاً قبل از امتحان، بتوان از روی نوشته‌ها مرور كرد و خیلی سریع مطالب مهم را به خاطر سپرد.
خط كشیدن زیر نكات مهم: این روش شاید نسبت به روش قبلی بهتر است ولی روش كاملی برای مطالعه نیست؛ زیرا در این روش بعضی از افراد به جای آن‌كه تمركز و توجه روی یادگیری و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشیدن زیر نكات مهم می‌شود. روش صحیح خط كشیدن زیر نكات مهم به این صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانید و مفهوم را كاملاً درك كنید و سپس زیر نكات مهم خط بكشید، نه آن‌كه در كتاب به دنبال نكات مهم بگردید تا زیر آن را خط بكشید.
حاشیه‌نویسی: این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است ولی روش كاملی برای درك عمیق مطالب و خواندن كتاب درسی نیست؛ با این حال می‌تواند برای یادگیری مطالبی كه اهمیت چندانی ندارند مورد استفاده قرار گیرد.
خلاصه‌نویسی: در این روش مطالب را می‌خوانید و آن‌چه را درك كرده‌اید به صورت خلاصه در دفتری یادداشت می‌كنید. این روش برای مطالعه مناسب است و از روش‌های قبلی به مراتب بهتر است؛ زیرا در این روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آن‌ها را یادداشت می‌كنید اما باز هم بهترین روش برای خواندن نیست.
كلیدبرداری: كلیدبرداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نكات مهم است. در این روش شما بعد از درك مطالب، نكات مهم را به صورت كلیدی یادداشت می‌كنید. درواقع كلمه‌ی كلیدی، كوتاه‌ترین، راحت‌ترین، بهترین و پرمعنی‌ترین كلمه‌ای است كه با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می‌شود.
شیوه‌ی صحیح مطالعه، چهار مزیت عمده‌ی زیر را به دنبال دارد:
1- زمان مطالعه را كاهش می‌دهد.
2- میزان یادگیری را افزایش می‌دهد.
3- مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی‌تر می‌كند.
4- به‌خاطرسپاری اطلاعات را آسان‌تر می‌سازد.
برای داشتن مطالعه‌ای فعال و پویا نوشتن نكات مهم در حین خواندن ضروری است تا برای مرور مطالب، دوباره كتاب را نخوانید و در زمانی كوتاه از روی یادداشت‌های خود مطالب را مرور كنید.
یادداشت‌برداری، بخش مهم و حساس مطالعه است كه باید به آن توجهی خاص داشته باشید. موفقیت شما را تا حدود زیادی تضمین خواهد كرد و مدت‌زمان لازم برای یادگیری را كاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت‌برداری یکی از دلایل مهم فراموشی است.