در این بخش و در ادامه مطالب ارایه شده در بخش قبلی این مقاله، نیز به ادامه بیان فاکتورهایی می پردازیم که در ماندگاری مطالب در حافظه شما تاثیر بسزایی دارند:
چ- به یاد آوردن
عمل یادآوری و مرور، یک هدف را دنبال می‌کنند؛ اما یادآوری کمی متفاوت از آن است؛ بدین معنی که اساساً به یادآوردن، یک تمرین ذهنی است که در آن شما سعی می‌کنید به طور ارادی، آنچه را که زمانی در گذشته تجربه کرده‌اید، به خاطر آورید.
در مرور، شما از عوامل خارجی مانند کتاب، جزوه و … کمک می‌گیرید؛ در حالی که در یادآوری، بیشتر بر ذهن و توانایی خود در فکر کردن، تجسم فکری و ایجاد مجدد ذهنی آنچه خوانده‌اید، تکیه می‌کنید.
ح- تداعی معانی
از آنجا که همه دانش انسان، نسبی است، ما مطالب را در ارتباط با موضوعات دیگر به یاد می‌آوریم. این مساله به سبب ارتباط و تداعی معانی است که در ذهن خود ایجاد می‌کنیم؛ به همین دلیل، به یاد آوردن برخی از مطالب، مستلزم به یاد آوردن مطالب دیگر است. همه ما مایلیم که میان دانسته‌های جدید با دانش قبلی ذخیره شده در ذهنمان پیوند ایجاد کنیم.این فرآیند، وابسته به روشی است که در آن، اطلاعات را به صورت فایل‌هایی که آماده مراجعه هستند، سازمان‌دهی می‌کنیم.
شما می‌توانید حافظه خود را با تمرین منظم و مستمر و پرداختن به این پدیده تقویت کنید. فرض کنید که مطلب جدیدی را درباره قلب در درس زیست شناسی آموخته‌اید. سعی کنید که این مطلب را به اطلاعاتی که از پیش در ذهن خود درباره کار قلب دارید، ربط دهید. هرگاه مطلب جدیدی می‌آموزید از خود بپرسید: چگونه می‌توانم آن را با اطلاعات قبلی خود ارتباط دهم؟ چه نکته جدیدی در آنچه که اکنون آموخته‌ام وجود دارد؟ آن را در کجای متن اطلاعات موجود در ذهن خود می‌توانم جای دهم؟ انجام این کار به شما کمک می‌کند که پایه دانش خود را بالا ببرید و حافظه خود را نیز تقویت کنید.
خ- تصور
یکی از راه‌هایی که تا حد زیادی به ماندگاری مطالب در حافظه شما کمک می‌کند، این است که مطالبی را که می‌خوانید، به شیوه خاص خود و به طور جالبی تصور کنید؛ به گونه‌ای که در حال مشاهده یک فیلم هستید، و آن گاه ارتباطات جالب موجود در مطلب را افزایش دهید. انجام این کار به شما کمک می کند تا موضوع را خیلی بهتر و برای مدت طولانی‌تری به یاد آورید. این راهکار در بیشتر درس‌ها می‌تواند به کار آید؛ فقط کافی است که شما قدرت خلاقیت خود را بالا ببرید؛ در این میان، تصورات خنده دار و جالب، بیشتر در حافظه شما خواهد ماند.
د- سازمان‌دهی
بهتر است این مساله را بدانید که ذهن انسان مانند رایانه کار می‌کند. درست مانند سازمان‌دهی معنی دار اطلاعات در رایانه‌تان، باید اطلاعات را در قلمرو شخصی خود نیز به طور مرتب سازمان‌دهی کنید تا با تلاش کمی بتوانید دوباره به آن اطلاعات دست یابید. به طور مؤثر از ذهن خود استفاده کنید و اهداف عالی‌تری را برای خود در نظر بگیرید و تنها اطلاعات مفیدی را که شما را در رسیدن به اهدافتان یاری می‌کند، در ذهن خود ذخیره کنید و محیط خود را به گونه‌ای سازمان‌دهی کنید که ذهنتان در آرامش قرار گیرد و انرژی و منابع آن در یافتن و ترتیب بخشیدن به موضوعات هدر نرود.
منبع:هفته نامه پیک سنجش